کلید محافظ جان چیست؟

کلید محافظ جان RCCB مخفف واژه ی  Residual Current Circuit Breaker می­باشد که یکی از انواع کلید های حفاظتی برقی می باشد که برای حفاظت اشخاص و تجهیزات، در یک سیستم برقی مورد استفاده قرار می گیرد.

این کلید حفاظتی در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار ندارد، و فقط عمل حفاظت در برابر جریان نشتی (جریان باقیمانده یا پسماند) را انجام می­دهد.

نکته 1: درصورتی که نیاز به کلیدی باشد که حفاظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار و جریان نشتی را بطور همزمان انجام دهد می­بایست از کلیدهای محافظ جان ترکیبی یا همان  RCBO استفاده گردد.

نکته 2: کلید محافظ جان (RCCB) و کلید محافظ جان ترکیبی (RCBO)  هردو زیرمجموعه ی کلیدهای (RCD) می­باشند.

Residual Current Device (RCD)

Residual Current Circuit Breaker (RCCB)

(RCBO) Residual Current circuit Breaker and Overload

کلید محافظ جان، که در چند تیپ مختلف ارائه می شود یکی از ایمن ترین کلیدهای حفاظت برای تشخیص و قطع جریان نشتی برق و همچنین جلوگیری از ایجاد شوک ناشی از تماس غیر مستقیم با برق می باشد.

 طریقه ی عملکرد کلید محافظ جان

نحوه عملکرد این کلید به این صورت است که از مقایسه اختلاف بین جریان رفت و جریان برگشت در صورت وجود اختلاف بین جریان رفت و جریان برگشت مدار را قطع می کند. به زبان ساده تر، این کلید جریان ورودی به دستگاه و جریان خروجی از آن را اندازه گیری می کند. در حالت عادی مقدار جریان رفت با جریان برگشت برابر است. ولی اگر اختلافی وجود داشته باشد که این اختلاف جریان می تواند به دلیل وجود اتصال بین هریک از سیم های فاز یا قسمت های الکتریکی مدار با بدنه باشد و به اصطلاح نشتی جریان گفته می شود،کلید محافظ جان این نشتی جریان را تشخیص و مدار را قطع می کند. این مقدار جریان های نشتی کوچک توسط کلید مینیاتوری شناسایی نمی شوند و در ساختمان سبب آتش سوزی شده و یا برای کاربر ایجاد برق گرفتگی می کنند. کلیدهای محافظ جان در صورت وقوع جریان نشتی در کسری از ثانیه و به سرعت عمل کرده و مدار را قطع می کنند.

براساس استاندارد بین المللی IEC61008-1 کلیدهای محافظ جان می­بایست جریان پسماند را در مدت زمان بسیار کوتاهی (با توجه به تیپ متفاوت است) قطع کند.

کلیدهای محافظ جان در رنج جریان نامی 10 تا 63 آمپر و در موارد خاص تا 125 آمپر در دو نوع 2P (1P+N)  و 4P (3P+N) تولید می­شوند.

رنج جریان نشتی این کلید ها برحسب میلی آمپر به شرح زیر می­باشد:

10, 30, 100, 300, 500

رنج متداول و مورد استفاده از این کلیدها 30 میلی آمپر که جهت حفاظت در برابر برق گرفتگی می­باشد.

نوع 300 میلی آمپر آن جهت جلوگیری از آتش سوزی استفاده می­شود.

این کلیدها در 2 قدرت قطع اتصال کوتاه 6کیلو آمپر و 10 کیلو آمپر تولید می­شوند که درصورتی که در تابلوی برق از کلیدهای مینیاتوری 10 کیلوآمپر استفاده شده باشد بایستی از محافظ جان 10 کیلوآمپر نیز استفاده گردد.

بر روی این کلیدها یک عدد دکمه تست کلید وجود دارد که در صورت سالم بودن کلید، هنگامی که ولتاژ ورودی برقرار باشد و کلید محافظ جان در حالت وصل قرار داشته باشد، با فشار دادن دکمه تست کلید قطع می گردد و می توان از سالم بودن کلید اطمینان حاصل کرد.